Inspiratie / Blog /
De bijzondere geschiedenis van de Nederlandse keramische tegels
3 maart 2024
Leestijd 4 minuten
Wist u dat..? Mosa is in Nederland het enige tegelbedrijf dat op grote schaal tegels ontwerpt, ontwikkelt en produceert. Maar dat is niet altijd zo geweest. Sterker nog: Nederland was ooit de stralende ster op het gebied van keramische tegel-productie. In de 17e en 18e eeuw was het stadje Delft wereldwijd hét middelpunt van de keramische tegel-productie. Maar wat is er dan gebeurd met al die tegelproducenten? En hoe komt het dat Mosa de enige overgebleven tegelproducent is in Nederland? We gaan eventjes terug in de tijd...
Waar komen keramische tegels vandaan?
De oudst bekende keramische tegels werden in Egypte gevonden: men vermoedt dat ze 6000 jaar oud zijn. Toch maakten de tegels pas in de 16e eeuw via Spanje een opmars. Keramische tegels werden alleen gebruikt bij belangrijke openbare gebouwen en in de huizen van de superrijken: het waren stuk voor stuk echte kunstwerkjes. Weet u hoe het Alhambra in Granada en de Grote Moskee in Cordoba eruit zien? Juist - daar hebben we het over.
Delfts aardewerk
Eind 16e eeuw werden keramische tegels ook in Nederland bekender. In 1584 vestigden de eerste aardewerkambachtslieden zich in Delft, met als resultaat dat het stadje al snel bekend kwam te staan als hét centrum van de keramiek. Ongeveer vijftig jaar later, halverwege de 17e eeuw, stonden de makers van Delfts aardewerk alom bekend om hun superieure vakmanschap. De zo sterk met Delft verbonden blauw met witte keramiektegels hadden een plaatsje veroverd in de harten van de mensen. De Nederlandse tegelindustrie bloeide als geen ander. Echter kreeg het Nederlandse succesverhaal concurrentie van de Britten. Die concurrentiestrijd was zo hevig, dat het overgrote deel van de Nederlandse keramiekvaklui tegen 1725 failliet was.
Keramische vloer- en wandtegels van Mosa
Terwijl men in Groot-Brittannië op grote schaal keramiektegels produceerden en de Britse export van keramische tegels snel toenam, startte de Nederlandse industrieel ontwikkelaar Louis Regout in 1883 met Mosa. Mosa maakte eerst alleen porselein, maar begon in 1888 ook met de productie van keramische tegels.
Oorlog, vrede en innovatie
Aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog wist Louis Regout al hoe laat het was; hij was er, in tegenstelling tot vele anderen, van overtuigd dat de oorlog níet met kerstmis voorbij zou zijn. Hij droeg zijn medewerkers op de productie op peil te houden en een voorraad aan keramische tegels aan te leggen en dit te blijven doen totdat de grondstoffen op waren. En dat deden ze, totdat de toelevering van grondstoffen in 1917 onmogelijk werd. Toen de ovens van Mosa uit moesten omdat er te weinig brandstof was, kon men door de enorme voorraad voorkomen dat de verkoop onder het brandstoftekort ging lijden. Tientallen jaren later brak de Tweede Wereldoorlog uit. De Duitsers namen al het materiaal, de voorraden, de gebouwen en de machines van Mosa in beslag. Daarnaast moest het overgrote deel van de medewerkers van Mosa van de Duitsers dwangarbeid verrichten in Duitsland. Hoewel er toen minder mankracht was en er een tekort was aan brandstof en grondstoffen, werd het oude tegelproductieniveau van Mosa dankzij diverse technische innovaties toch snel weer gehaald. Tegen 1949 werd er weer als vanouds geproduceerd - en dat is vandaag de dag nog steeds het geval.
Hoe komt het dat Mosa ook vandaag de dag nog zo populair is? Dat is met drie kernwoorden samen te vatten: dankzij innovatie, flexibiliteit en duurzaamheid. Meer informatie over Mosa
