Novotel Hoofddorp
Mulderblauw architecten
De architect als storyteller
“Het doorvoeren van duurzame oplossingen in de hotelbranche kan veel verder gaan dan handdoeken minder laten wassen, korter douchen of je keycard verwijderen zodat elektriciteit wordt afgesloten. Het kan zelfs zo ver gaan dat door een positieve opbrengst van duurzame maatregelen dat beetje extra luxe weer kan worden teruggeven aan gasten. En dat is precies waar je als architect over moet nadenken.” Aan het woord is Robert Mulder van Mulderblauw architecten uit Zoeterwoude, die zowel het exterieur als interieur van het nieuwe, 314 kamers tellende Novotel in Hoofddorp ontwierp.
Andersom denken
Het bureau van Mulder - ook thuis in andere sectoren - is inmiddels gespecialiseerd in het ontwerpen van hotel in- en exterieurs. Op dit moment werkt hij aan het exterieur (in samenwerking met Paul de Ruiter Architects) en het interieur (samen met the Invisible Party) van het Hotel Amstelkwartier in Amsterdam, dat het meest duurzame hotel van Europa moet worden. Mulder: “Hotels zijn semiopenbare gebouwen, waar je regelmatig kunt terugkeren en kunt ervaren of én hoe toepassingen werken. Wat mij betreft moet het verblijven in een hotel voor een gast een feestje zijn. Dus moet je niet op calvinistische wijze duurzaamheid opleggen. Je moet de hotelgast prikkelen zodat deze nieuwsgierig wordt naar het waarom achter de architectuur en inrichting. Dat vormt voor ons een inspirerende opgave. Duurzaamheid gaat bij ons dan ook verder dan nadenken over energiereductie of slim gebruik van materialen. Wij vinden als bureau dat de sociaal menselijke en maatschappelijke aspecten in onze ontwerpen het meest belangrijk zijn. Daar committeren we ons aan. Het staat bij ons voorop. Duurzaamheid volgt daar uit voort. Duurzaamheid gaat namelijk over de toekomst. Over wat we meegeven aan onze kinderen. En dus bijvoorbeeld over de mogelijkheid om gebouwen op lange termijn een andere functie te geven. Geen maatwerk gebouwen voor uniek gebruik, maar unieke gebouwen die uiteindelijk ook geschikt zijn voor andere gebruikers. Die gedachtegang maakt dan ook dat we niet denken vanuit een gebouwvorm en een plan van eisen sec, maar vanuit waarde voor de toekomst en vervolgens vanuit duurzame mogelijkheden en principes. We redeneren dus andersom. Het is een denkwijze die ons de mogelijkheid biedt om binnen concepten iedere keer weer grenzen op te zoeken.”
Samenwerken is samen groeien
“Dat geldt ook voor het Novotel in Hoofddorp dat we eind 2015 opleverden. Ook hier zijn we verder gegaan, omdat we wilden dat op termijn het hotel bijvoorbeeld ook met minimale aanpassingen als kantoor zou kunnen worden gebruikt of misschien zelfs wel ingezet voor permanente bewoning. De flexibiliteit van het gebouw bepaalt mijn inziens - naast de inzet van materialen, technieken en de inrichting van ruimten - dus mede de duurzaamheid.” Miranda Ensink, grafisch ontwerper en mede verantwoordelijk voor interieur- en gevelontwerp, vult aan: “In die zin is de term vormgever misschien misleidend. Je moet namelijk vanuit functionaliteit denken en niet vanuit het eindplaatje. Alleen op die manier kun je openstaan voor andere perspectieven en samenwerkingen en dus nieuwe dingen laten ontstaan. Het bevordert de innovatie binnen het ontwerpproces.” Mulder: “Dat zie je ook in de samenwerking met Mosa. Mosa onderscheidt zich niet alleen met de duurzame productie van haar Cradle to Cradle tegels in Nederland, maar ze biedt vooral ruimte voor dialoog. Mosa ontwerpers gaan elke keer weer met ons mee op onderzoek uit. Een speurtocht om specials te produceren. Die samenwerking is belangrijk, want daardoor wordt het uiteindelijke ontwerp beter. Mosa weet wat machines kunnen en wat mogelijk is binnen keramische processen. Dat is bepalend. In die zin kun je als ontwerper nooit dwingend zijn en moet je niet willen vechten tegen een productieproces, maar het respecteren. Antwoorden dus serieus nemen, samen testen en zo de beste resultaten creëren.”
Kracht van keramiek
Mulder: “Voor Novotel Hoofddorp wilden we een lichte gevel met een zachte uitstraling. We wilden bovendien het verhaal van de omringende natuur in het ontwerp opnemen. Met metaal of glas zou dat lastig te realiseren zijn geweest. Bij keramiek op zich ook, want het geheel moest natuurlijk niet gaan ogen als een badkamer. Echter het mooie van keramiek is, dat je de kleuren en de look and feel van het oppervlak kunt bepalen en zo de gewenste uitstraling kunt krijgen. Dus verwerkten we de idee van de rietkraag langs vaarten van de Haarlemmermeer in het ontwerp en gingen met Mosa op zoek naar hoe we in de tegels de rietstengels naar de top van het gebouw konden laten verlopen. Door gezamenlijk onderzoek naar wat mogelijk was in het productieproces, werd het ontwerp steeds abstracter. Het is nu uitgemond in een gevel waarbij een sterk schaduw- en lichtspel is ontstaan door de wisseling van mat- en glansoppervlakken. De tegels tonen niet alleen hun eigen print (hoogglanzende inkt gedrukt op steenmat glazuur), maar reflecteren ook op bijzondere wijze het daadwerkelijke landschap en de Hollandse luchten.” Ensink: “Dat effect is nog beter dan we durfden dromen en maakt elk standpunt dat je inneemt ten opzichte van de gevel spannend. Elke dag weer.”
Klantbeleving voorop
Mulder: “Naast het gebruik van de recyclebare tegels - zowel aan de gevel als in het hotel - hebben we een hoge waarde van isolatie in de gevelpakketten aangebracht, vegetatiedaken gelegd en gebouwd in kolomstructuren. Door dat laatste kun je minder massa gebruiken, neemt het gewicht van het gebouw af en draagt dus bij aan het wezenlijk reduceren van grondstoffen- en dus energieverbruik. We hebben daarnaast een slimme oplossing bedacht voor de ramen van de hotelkamers. Uitgangspunt daarbij was uiteraard de beleving van de hotelgast, maar ook de wens om zo minimaal mogelijk glas aan te brengen en zo warmte en koude verlies tegen te gaan. Uiteindelijk zijn we gekomen met verticale, smalle ramen, die zijn teruggezet in de gevel. Misschien geen voordehand liggende keuze, maar door de verticale positionering tot aan de vloer enerzijds komt licht dieper de hotelkamer binnen. Als de zon schijnt ontstaat door de diepere ligging in de gevel anderzijds meer schaduwval, waardoor kamers minder warm en dus minder gekoeld hoeven te worden. Beide effecten zijn spectaculair en uiteindelijk belangrijk voor hoe de hotelgast zijn verblijf ervaart. Ik kan in die zin niet vaak genoeg zeggen dat het menselijke aspect het belangrijkste uitgangspunt moet zijn in ontwerpen. En niet alleen in dit geval voor de hotelkamers, maar ook in algemene publieke ruimten. Je moet je daar als eenling niet verloren of alleen gaan voelen. Dus hebben we overzichtelijke, intieme plekken, een soort van eilanden, gecreëerd die in elkaar overlopen en zo het atrium een menselijke maat geven. Dat is nou de essentie van onze ontwerpen. We kunnen natuurlijk een high tech, hard hotel ontwerpen, maar wij vinden dat als een ontwerp niet die zachte menselijke, sociale kant heeft, we de plank volledig misslaan.”
Gemeenschappelijkheid
Mulder: “Om dat sociale aspect te versterken, hebben we in het interieur van het atrium - dat met een glazen dak mooi transparant, licht en vriendelijk is - een combinatie gemaakt van tegelvloeren die doorbroken worden door vitrages, tapijten en zelfs houten vloeren. Zo ontstaan eigentijdse eilanden, die toch met elkaar in verbinding staan en interactie bevorderen. Het zijn plekken waar mensen aangenaam kunnen vertoeven. Ensink licht toe: “Voor de tapijten en soms ook het behang hebben we bovendien gebruik mogen maken van beelden uit de collectie van het Rijksmuseum in Amsterdam. We hebben zorgvuldig bij elke plek een passend beeldverhaal gezocht. Die beelden hebben we vervolgens zo vergroot, verknipt, vervormd of geprojecteerd, dat het geprinte effect vervreemdend is, maar toch ook ergens nog herkenning oproept. Door te spelen met het totale beeld ontstaan constant andere perspectieven. Eigenlijk net zoals bij de buitengevel. Het zal bezoekers zeker aan het denken zetten.” Mulder knikt bevestigend: “Dit aspect voegt net als ons totale ontwerp een verhaal toe aan het plan van de opdrachtgever. Aan het gebouw.” Hij lacht: “In die zin zijn we misschien wel meer storytellers dan techneuten.”
Projectdetails
Project: | Novotel |
Architect: | Mulderblauw architecten |
Locatie: | Hoofddorp |
Oplevering: | 2015 |
Mosa-serie: | Custom design |
Inspiratie
Meer informatie
Wij stellen hoge eisen aan de advisering en ondersteuning. Dit betekent dat we actief het gesprek opzoeken en interesse tonen in wat u beweegt. U heeft vragen over dit projecten of de mogelijkheden voor uw project bespreken?
Contact Mosa