International Criminal Court
schmidt hammer lassen architects

Naar referenties en case-studies

 

Een allesomvattend ontwerp

Het ontwerpen van een nieuw onderkomen voor het Internationaal Strafhof (International Criminal Court, of ICC) in Den Haag was alles behalve een doorsnee klus. Naast dat er rekening moest worden gehouden met de kernwaarden van het ICC, was het ook belangrijk dat het gebouw uiting zou geven aan de internationale samenwerking en de bereidheid van 123 landen om een onafhankelijk gerechtshof op te richten waar verdachten van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid kunnen worden berecht.


 

Bovendien moest er, gezien de zeer gevoelige kwesties waar het ICC mee te maken krijgt, gestreefd worden naar een goede balans tussen veiligheid en transparantie, en mocht natuurlijk ook niet voorbij worden gegaan aan het karakteristieke Hollandse duinlandschap dat de achtergrond vormt voor de nieuwe huisvesting. Het internationale Deense bureau schmidt hammer lassen architects wist al deze aspecten met succes in hun ontwerp te integreren. Ze gingen de uitdaging aan, werden uit ruim honderd architectenbureaus van over de hele wereld geselecteerd en creëerden uiteindelijk een prachtig gebouw met monumentale allure.

 

ICC-Nederland-Den-Haag-06.jpg

 

Glooiend landschap

“We hebben de wensen van het ICC op uiteenlopende manieren in ons ontwerp verwerkt”, vertelt Denis Olette, architect, ICC-projectleider en directeur bij schmidt hammer lassen architects in Londen. “In de eerste plaats wilden we het terrein van de oude legerkazerne weer verbinden met het glooiende duinlandschap dat het omringt. Dit deden we onder andere door in deze natuurlijke omgeving zes losse gebouwen neer te zetten, elk met een andere hoogte. De grootste daarvan, de transparante ‘Court Tower’, vormt het hart van de organisatie. Hier staat de binnentuin in contact met het omliggende groen, een mooie symboliek voor de eenheid die het complex moet weerspiegelen. In de tweede plaats wilden we een gebouw creëren dat als een sculptuur in het landschap staat, een kunstwerk als het ware, dat deel uitmaakt van zijn omgeving. Het geheel heeft een zeer dynamische, krachtige en aantrekkelijke uitstraling.”

 

 

Unieke tegels die alles samenbrengen

“De Mosa-tegels die we uitkozen, de 216 V Core Collection Terra, hielpen ons de connecties binnen het complex verder te versterken. We gebruikten de tegels op de begane grond, zowel binnen als buiten. Hun hoge kwaliteit, consistente kleur en grote formaat (van 60 x 60 centimeter) zorgen voor rust en benadrukken eens te meer de ruime opzet van het gebouw. We waren niet alleen onder de indruk van het product, maar ook van de commitment en klantgerichtheid van Mosa. We verlangden veel van ze. We hadden er echter alle vertrouwen in dat het ze zou lukken, aangezien we al bij eerdere projecten met Mosa samenwerkten en dus weten wat ze in hun mars hebben.”

 

ICC-Nederland-Den-Haag-17.jpg
ICC-Nederland-Den-Haag-10.jpg



"Het was gewoon een ‘match made in heaven’."

 

Sterke democratische waarden

“Gezien de lange duur en complexiteit van dit soort projecten is het belangrijk effectief samen te werken, en liefst al zo vroeg mogelijk in het proces. Toen men ons vertelde dat wij het project mochten uitvoeren, deed het ons goed te horen dat ons ontwerp perfect aansloot bij de criteria van het ICC: transparantie, rechtvaardigheid, vertrouwen, respect en democratie. Het was gewoon een ‘match made in heaven’. Deze waarden liggen namelijk ook stevig verankerd in de Deense architectuur en de filosofie van ons eigen bureau. We herkenden onszelf in de briefing van het ICC en vice versa. Het is echt een allesomvattend ontwerp, waar een zorgvuldig proces aan ten grondslag ligt. Centraal staat hierbij altijd goed te luisteren, de klant op zijn gemak te stellen en bereid te zijn je ontwerp aan te passen aan zijn behoeften. Alles draait om een effectieve samenwerking, op basis van wederzijds vertrouwen en respect. Architectuur is een kunstvorm, maar uiteindelijk gaat het er natuurlijk in de eerste plaats om een functioneel gebouw te ontwerpen dat voldoet aan de behoeften van de gebruiker. En daar ligt in mijn ogen ook onze kracht: onze aandacht voor en samenwerking met de eindgebruiker. Wat mij betreft moet deze factor een van de drijvende krachten zijn achter elk ontwerp.”

 

ICC-Nederland-Den-Haag-09.jpg
ICC-Nederland-Den-Haag-05.jpg
ICC-Nederland-Den-Haag-03.jpg
ICC-Nederland-Den-Haag-02.jpg

 

Verzonken tuinen en duurzaamheid

“Het ontwerpen van dit gebouw was een echte uitdaging, vooral als je je bedenkt hoeveel landen het Statuut van Rome hebben ondertekend. We besloten al in een vroeg stadium om niet alle nationaliteiten, culturen en religies in ogenschouw te nemen, omdat het gewoonweg niet haalbaar was om deze allemaal te verenigen in één samenhangend ontwerp. Er was een algemenere, innovatievere benadering nodig. We namen het begrip ‘internationale eenheid’ als uitgangspunt en kwamen uiteindelijk op het idee tuinen in te zetten om die eenheid te symboliseren, aangezien tuinen al sinds mensenheugenis een belangrijk onderdeel zijn van elke cultuur. Dit resulteerde in de creatie van enkele verzonken tuinen die de geografische ligging van de ICC-landen vertegenwoordigen. In de tuinen gebruikten we specifieke planten, bloemen en substraten waarmee mensen van verschillende nationaliteiten zich kunnen identificeren. Elke tuin verwijst naar een ander werelddeel: de Afrikaanse tuin heeft rood zand, in de Aziatische tuin doen de kiezels denken aan de Japanse rotstuinen en de Oost-Europese tuin staat vol met weelderige beplanting.”


“We besloten bovendien aandacht te schenken aan de BREEAM-criteria (Building Research Establishment Environmental Assessment Methodology). Het doel was niet zozeer het certificaat te verkrijgen, maar meer om in het ontwerp zo veel mogelijk aspecten te integreren die de duurzaamheid van het gebouw zouden vergroten. Dit was met het oog op de natuurlijke omgeving en de geplande tuinen rond het complex ook niet meer dan logisch. Een bijkomend aandachtspunt was de ligging in een beschermd watergebied en de daaraan gerelateerde strikte regelgeving met betrekking tot het materiaalgebruik. Voor de verwarming van de panden is daarom bijvoorbeeld gekozen voor warmte-koudeopslag, waarbij de bronnen voor de opslag buiten het terrein liggen. Voor de verlichting is enkel gewerkt met ledlampen. Het complex beschikt verder over een warmtewisselaar, in Nederland de grootste in zijn soort, evenals ‘groene’ daken, waterbesparende kranen en toiletten en een filtersysteem voor regenwater. Tot slot maakten we natuurlijk gebruik van de Cradle to Cradle-tegels van Mosa. Duurzaamheid was dus bij iedere stap in het proces een belangrijk aandachtspunt.”

 

ICC-Nederland-Den-Haag-14.jpg
ICC-Nederland-Den-Haag-12.jpg
ICC-Nederland-Den-Haag-16.jpg



"Gebruikers nemen zogezegd geen belemmeringen waar. Zo creëert de vormgeving van het gebouw hier een gevoel van veiligheid."

 

Veiligheid en transparantie

“Een andere uitdaging was een goede balans te vinden tussen de vereiste veiligheid en gewenste transparantie. Veiligheid is voor het ICC vanzelfsprekend van groot belang en dus moesten we ook voorzieningen als beveiligingscamera’s en detectiepoortjes in ons ontwerp opnemen. Er moest echter ook rekening worden houden met het effect van dit soort veiligheidsmaatregelen op de gebruikers van het gebouw. Vandaar dat we deze voorzieningen zo onopvallend mogelijk in het ontwerp hebben verwerkt, zodat het gebouw zijn transparantie behoudt. Die aandacht voor transparantie zie je ook terug in het omliggende landschap. Doordat hier geen hekken of andere barrières in zijn aangebracht, staat men vanuit het gebouw in direct contact met de natuurlijke omgeving. Gebruikers nemen zogezegd geen belemmeringen waar. Zo creëert de vormgeving van het gebouw hier een gevoel van veiligheid.”

 

ICC-Nederland-Den-Haag-13.jpg
ICC-Nederland-Den-Haag-15.jpg



"Bij de opening vertelden verschillende medewerkers van het ICC me hoe trots ze waren daar te mogen werken."

 

Een nieuw begin

“Het oude gebouw was een belangrijk herkenningspunt, maar het was helaas te klein en sloot niet langer aan bij de status en doelstellingen van het huidige ICC. Het nieuwe onderkomen, dat zich uitstrekt over 54.000 vierkante meter en ruimte biedt voor tot wel 1200 werkplekken en drie rechtszalen, belichaamt alle waarden waar het ICC vandaag de dag voor staat. Ik ben er ontzettend trots op”, zegt Denis Olette met een bescheiden glimlach op zijn gezicht. “Met de sleuteloverdracht in november 2015 kwam een einde aan een project waar we zeven jaar lang bij betrokken waren. Het was een fantastische ervaring. Het is geweldig om dit soort projecten te zien uitgroeien van een eerste schets op papier tot de voltooide constructie in het landschap. Bij de opening vertelden verschillende medewerkers van het ICC me hoe trots ze waren daar te mogen werken. Het nieuwe gebouw is de belichaming van hun missie en straalt naar de rest van de wereld de belofte uit dat het ICC zal doen waarvoor het in het leven is geroepen.”

 

ICC-Den-Haag-home-02.jpg
Projectdetails
Project: In­ter­na­tional Crim­i­nal Court
Architect: schmidt hammer lassen architects
Locatie: Den Haag
Oppervlakte: 10.000 m2
Oplevering: 2015
Mosa-serie: Core Collection Terra
Meer informatie

Wij stellen hoge eisen aan de advisering en ondersteuning. Dit betekent dat we actief het gesprek opzoeken en interesse tonen in wat u beweegt. U heeft vragen over dit projecten of de mogelijkheden voor uw project bespreken?

    Contact Mosa