Uniek Take Back project

Elting lacht: “Ik ben wel Mosa minded ja … en moet zelfs bekennen dat ik een compleet Mosa koffieservies uit 1940 in de kast heb. Ik kwam het onderweg eens tegen en kon het niet laten staan. Mosa is een mooi bedrijf. Een Nederlands bedrijf met een prachtige fabriek middenin een woonwijk. Ze doen veel aan leefbaarheid en hun visie op duurzaamheid sluit perfect aan op onze bedrijfsvisie. Hoeveel redenen moet je nog meer hebben om samen te werken? Toen ze me benaderden om mee te werken aan het Take Back project, hoefde ik dan ook geen seconde na te denken. Het is me namelijk een doorn in het oog om te zien hoe mensen omgaan met spullen en alles maar weggooien. Dat iets stuk gaat door slijtage en weg moet, dat kan ik begrijpen. Iets weggooien uit nonchalance snap ik niet.”

Dorien van der Weele (Business Development Mosa) vult aan: “We hadden al ervaring met het recyclen van productie-uitval van tegels. Van daaruit ontstond het idee om ook op bouwplekken het snijresten van Mosa tegels te gaan inzamelen. We hebben een groep van betrokken tegelzetters benaderd en ons idee voorgelegd. Deze bedrijven verzamelen nu tijdens hun werk de snijresten van onze tegels en sturen dat terug naar Mosa. Hier in Maastricht kunnen we vervolgens het materiaal weer hergebruiken. We werkten al veel samen met Jan Elting en wisten dat hij in zijn gehele bedrijfsvoering alert is op de manier waarop met afval en resten wordt omgegaan, dus was de optelsom snel gemaakt. Hij is vooralsnog ook weer uniek in dit project, omdat hij de eerste is die meteen een inzamelpunt heeft gecreëerd op eigen terrein.”

Elting: “Duurzaamheid zit ons inziens in communicatie en bewustwording. Wat kost het nou helemaal als wij als tegelzetters onze snijresten, kartonnen dozen van tegels en plastic straps verzamelen? Het maakt toch niet uit of je het in een bak gooit voor afval of in een bak die bestemd is voor recycling? Het vergt geen extra handeling. De kosten blijven gelijk voor het afvoeren, maar je maakt zo wel afval weer nuttig. Daar doe je het voor.” Van der Weele: “Daar moet je ook elkaars partner in willen zijn en elkaars meerwaarde op de lange termijn in willen opzoeken. Elting knikt bevestigend: “We kunnen niet doorgaan met produceren zoals nu. Waarom zou je auto’s of gereedschap vervangen als ze nog niet versleten zijn? Ik rij liever een paar jaren door. Over dat soort details moet je nadenken. En je moet je realiseren dat duurzaamheid niet alleen in materialen zit, maar juist ook in gedrag. In mensen. Zowel je personeel, leveranciers als klanten.”

Anders bouwen en renoveren

“Kijk, dat maakt Elting nou Elting.” Michel Beek (manager niet planmatig onderhoud Nijestee) steekt zijn waardering voor de ondernemer niet onder stoelen of banken. “We vertrouwen al jaren op hen. Niet alleen qua bedrijfsvoering, maar juist ook qua klantgerichtheid zitten we op één lijn. Ze kijken vernieuwend naar hun werk. Ook in relatie tot onze klanten. Ze hebben aandacht. Zijn zorgvuldig in hun communicatie en informatie naar hen. Je moet je voorstellen dat een badkamerrenovatie veel impact heeft. Bij Elting doen ze er alles aan om de overlast te beperken. Niet alleen qua duur en intensiteit. Ze zijn ook nog eens actief bezig met verwachtingenmanagement. Gaan het gesprek met onze huurders aan en spreken processen door. Daarnaast zijn ze ook nog eens voortdurend creatief bezig met technische ontwikkelingen. Wat wij eigenlijk bij hen zien, is een constante optimalisatie van processen ten aanzien van klanten, middelen, gereedschappen en machines.” Elting knikt: “Die aandacht is gerelateerd aan het feit dat ik het beeld - het imago - van een bouwvakker wil veranderen. Ze worden gezien als de mannen die altijd stof en rommel maken, die roken en koffie drinken en waarvan je blij mag zijn dat ze iets maken. Mijn inziens moet je hier dus beginnen. Bij het begin. De bouwvakker als mens die aandacht besteedt aan zijn werk, materialen, gereedschap én klant. Daar stop ik mijn ziel en zaligheid in. Ik wil dat mijn personeel zich goed voelt, dat ze weten dat ik met ze meedenk en aandacht heb voor hun welzijn. Want als zij prettig in hun vel zitten en bereid zijn te veranderen, dan komt dat ook ten goede aan onze klanten. Ook dat is een aspect van duurzaamheid.”

Mosa garandeert nalevering tot 2040

Van der Weele: “Elting loopt met zijn visie voor op 90% van die markt. Jullie hebben toch ook tablets voor de werkprocessen?” Elting: “Klopt. Het is logistiek efficiënter en bovendien informatiever om daarmee te werken. We hebben opdrachtbonnen afgeschaft en zijn continue online met onze mensen. Zo weten we precies van elkaar waar we mee bezig zijn. We noteren niet alleen functionaliteiten, maar ook wat we aantreffen in een woning. Heeft iemand een houten vloer of vloerbedekking, zijn mensen oud of jong, moeten we naar boven of niet, kan cultuur een rol spelen?! Je moet mijn inziens namelijk voorzichtig met mensen omgaan.”

Beek: “Het is precies die aandacht die, naast prijs en kwaliteit, voor ons het verschil maakt. Maatschappelijk verantwoord ondernemen heeft in alle inkoop overleggen en contractbesprekingen onze aandacht. Duurzaamheid is daarin een belangrijk onderdeel. Bedrijven als Elting en Mosa hebben daar oog voor. Ze onderscheiden zich door hun werkwijze en bieden ook nog iets wezenlijks extra’s aan door Cradle to Cradle te werken. Bovendien biedt Mosa daarnaast nog eens een garantie op de naleverbaarheid van haar tegels tot 2040. Met hun keuzepakketten - die een brede en luxe selectie bieden - kunnen we als woningcorporatie bij schade aan tegelwerk alles als één geheel restaureren. We hoeven kortom niet hele wanden opnieuw te betegelen. Ook dat is duurzaamheid in mijn optiek.”

Toekomst tegelrecycling

Er worden flinke stappen gezet om de kringloop qua grondstoffengebruik volledig te sluiten. Dat daar nog uitdagingen in zijn, ontkennen de gesprekspartners niet. Echter door kleine stappen te zetten, door elkaar scherp te houden en door te blijven vernieuwen zal de uiteindelijke oplossing niet lang op zich laten wachten. Van der Weele: “We zijn bij Mosa nu bezig met technisch onderzoek naar hoe we kunnen omgaan met sloopafval van tegels. Als dat van muren of vloeren komt, bevat het namelijk altijd lijm-, kit- of cementresten. Bovendien zijn het niet altijd onze tegels en kunnen we niet garanderen dat het glazuur vrij is van lood en cadmium. Nu kunnen we dat nog niet onder controle houden, maar er komt een tijd dat dit wel mogelijk is. Dus moet je met elkaar blijven zoeken.” Elting: “Het Take Back project is in die zin een perfecte tussenstap voor ons allemaal om ervaring op te doen qua proces, logistiek en hergebruik. We hebben afgelopen Kerst de eerste bakken met schone snijresten terug naar Maastricht gestuurd: 10 kuub die weer terug het proces in ging. Wat mij betreft een mooie start, want alle kleine beetjes helpen.”